Μόλις ξύπνησα…

Στο περιθώριο της 9^ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης συναντήσαμε μια προσωπικότητα του διεθνούς εκδοτικού χώρου, τον Αντρέ Σιφρίν, με την ευκαιρία της επανέκδοσης του βιβλίου του «Εκδόσεις χωρίς Εκδότες», από τις εκδόσεις Αιώρα. Συζητήσαμε για την παγκόσμια εκδοτική πραγματικότητα, για τις δυνατότητες ανάκαμψης της εκδοτικής βιομηχανίας αλλά και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο χώρος του βιβλίου και των media. Αναφερθήκαμε στην ελληνική ιδιαιτερότητα με τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει μια μικρή εκδοτική αγορά όπως η δική μας.

Επιφυλακτικός αλλά αισιόδοξος, ευγενικός και ειλικρινής, απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις μας. Διαβάστε τον.

Οι φωτογραφίες είναι του εξαιρετικού φωτογράφου Δημήτρη Τοπουζίδη.

–          Κύριε Σιφρίν, έχετε ξαναέρθει στην Ελλάδα; Αναγνωρίζετε τα σημάδια της κρίσης στη χώρα;

–          Όχι, ποτέ. Είναι η πρώτη φορά και έτσι δεν μπορώ να συγκρίνω. Αλλά στις λίγες μέρες που είμαι εδώ δεν έχω δει κανένα σημάδι της κρίσης. Άλλωστε κινούμαι από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο, και τώρα στην Έκθεση Βιβλίου όπου όλα δείχνουν μια χαρά. Δεν έχω ζήσει την ελληνική καθημερινότητα αλλά είμαι χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ κι αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον για μένα.

–          Στις ΗΠΑ ζήσατε την κρίση δυο χρόνια πριν αυτή φθάσει στην Ελλάδα. Δεν έχει τελειώσει κι εκεί, αλλά έχουν μειωθεί οι επιπτώσεις της σύμφωνα με όσα μεταφέρονται στην Ελλάδα. Πώς επέδρασε η κρίση αυτή στον Τύπο, στα περιοδικά και στα βιβλιοπωλεία στην Αμερική;

–          Ήταν πάρα πολύ σοβαρή η επίδρασή της. Όλες οι πωλήσεις βιβλίων έπεσαν κατά 40%. Νομίζω ακόμα χειρότερα κι από εδώ καθώς από όσο με έχουν ενημερώσει η πτώση είναι της τάξεως του 30-35%. Και αυτή η πτώση αφορά τη βιβλιοπαραγωγή στο σύνολό της, τόσο στην παραδοσιακή όσο και στην ηλεκτρονική μορφή της.

–          Τι γνωρίζετε για τα ελληνικά ΜΜΕ και τον ελληνικό Τύπο, αλλά και για τη σχέση τους με τους πολιτικούς; Υπάρχει μια αντίστοιχη κατάρρευσή των media κι εδώ. Πιστεύετε πως η πτώση τους οφείλεται στη διαπλοκή ή στην έλευση της ψηφιακής εποχής και του διαδικτύου;

–          Γνωρίζω κάποια πράγματα για τα ελληνικά ΜΜΕ αλλά η πτώση των εφημερίδων και των media διαφέρει από χώρα σε χώρα. Νομίζω πως ο παλιός τρόπος να χρηματίζουν τα media οι πολιτικοί και οι επιχειρηματίες, είναι πλέον παλιομοδίτικος. Αν κοιτάξουμε την περίπτωση της Αγγλίας με τον Μέρντοχ και την κυβέρνηση, δεν ήταν το κύριο θέμα αν θα δώσει χρήματα στην κυβέρνηση. Το θέμα ήταν να δοθεί υποστήριξη μέσω των media με αντάλλαγμα την παροχή αδειών δορυφορικών καναλιών και άλλες τέτοιες ατελείωτες συζητήσεις και έτσι βρίσκονταν σε πλήρη συνεργασία. Με τον ίδιο τρόπο ο Τύπος στην Αμερική πέρασε πολύ καιρό αγκαλιασμένος με την κυβέρνηση, ιδιαίτερα στον πόλεμο του Ιράκ. Αλλά κι αυτό έγινε όταν ο Μπους υποσχέθηκε πως θα αλλάξει τους νόμους για να μπορεί κάποιος να εκδώσει μια εφημερίδα και να έχει ταυτόχρονα έναν τηλεοπτικό σταθμό στην ίδια πόλη. Οπότε όλο αυτό είναι μια συναλλαγή αλλά σε πολύ ανώτερο επίπεδο, χωρίς να χρειαστεί να πάρει ή να δώσει κάποιος χρήματα.

–          Στην Ελλάδα βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή ανάμεσα σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Υπάρχουν πολλοί οι οποίοι υποστηρίζουν πως τους τελευταίους δύο μήνες που εκτυλίσσεται η προεκλογική περίοδος, πολλά περιοδικά και εφημερίδες πήραν διαφημίσεις από κρατικές ή μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ μέχρι τώρα είχαμε μια πραγματική κατάρρευση της διαφημιστικής δαπάνης. Αυτή η ξαφνική ροή χρήματος θα μπορούσε να επηρεάσει τη στάση του Τύπου και να κάμψει την ανεξαρτησία του; Συμβαίνει το ίδιο και στην Αμερική ή αλλού;

–          Αυτό που περιγράφετε είναι μεν έμμεση ροή χρήματος προς τα media από επιχειρήσεις και πολιτικούς, αλλά νομίζω πως στο εξωτερικό γίνεται πια με ακόμα περισσότερο έμμεσο τρόπο, ώστε να μην είναι εμφανής η συναλλαγή. Στη Γαλλία τα δύο τρίτα του Τύπου ανήκουν στους κατασκευαστές όπλων (π.χ. στην Dasseau) και έχουν έναν μόνο πελάτη: την Πολιτεία. Δεν χρειάζεται καν να βάλουν μια διαφήμιση στα Μέσα που κατέχουν για το νέο τους όπλο ή το νέο τους αεροπλάνο. Κι έτσι ο Σαρκοζί είχε σχεδόν τον πλήρη έλεγχο σε όλες αυτές τις εφημερίδες γιατί αυτός εκπροσωπούσε την δύναμη της κυβέρνησης. Στην Αγγλία βλέπουμε πόσο σημαντική είναι η ανεξαρτησία του Guardian. O Guardian είναι η μόνη εφημερίδα που δεν έχει πίσω της κάποιον επιχειρηματία-ιδιοκτήτη, αλλά ανήκει σε ένα Ίδρυμα. Και έτσι ήταν η μόνη εφημερίδα που μπόρεσε να επιτεθεί στον Μέρντοχ και έφερε στο φως το σκάνδαλο με τις υποκλοπές. Αν δεν υπήρχε ο Guardian πιθανώς δεν θα το μαθαίναμε ποτέ. Έτσι ο καθένας μπορεί να δει πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν ανεξάρτητες εφημερίδες. Αλλά σε άλλες χώρες η συγκάλυψη είναι ακόμα μεγαλύτερη.

–          Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, γνωστές ή άγνωστες στο ευρύ κοινό, όπου έλληνες δημοσιογράφοι στην ουσία διαπράττουν λογοκλοπή. Είτε αυτή είναι αντιγραφή αυτούσιων κειμένων από ιστοσελίδες, είτε μετάφραση ξένων δημοσιευμάτων τα οποία παρουσιάζονται ως δημοσιογραφικό έργο των ντόπιων δημοσιογράφων. Χαρακτηριστική ήταν και η περίπτωση δημοσιογράφου, τής κατά τα άλλα έγκριτης εφημερίδας Καθημερινή, για την οποία δεν υπήρξε κάποια πειστική απάντηση του συντάκτη της στις κατηγορίες που ήρθαν στο φως σε blogs για εμφανή λογοκλοπή[1]. Τι θα μπορούσε να γίνει για να σταματήσουν αυτά τα φαινόμενα και να σταματήσει η μείωση του κύρους του Τύπου και η πτώση του;

–          Θα μπορούσε πολύ απλά να δημιουργηθεί στο διαδίκτυο ένα Παρατηρητήριο Τύπου από κάποιον ανεξάρτητο μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Και όποτε συμβαίνουν ανάλογα φαινόμενα να αναρτούνται κατευθείαν στην ιστοσελίδα του και να ενημερώνουν τον κόσμο, ώστε να μην μπορεί κάποιος να διαπράξει λογοκλοπή πιστεύοντας πως δεν θα τον εντοπίσουν. Θα μπορούσαν να το κάνουν ακόμα και φοιτητές δημοσιογραφίας στα πλαίσια ενός ερευνητικού προγράμματος ή της πρακτικής τους. Δεν νομίζω ότι είναι τόσο δύσκολο να φτιαχτεί κάτι τέτοιο. Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει γιατί δεν υπάρχουν τέτοια φαινόμενα σε παναμερικανική κλίμακα. Στη Γαλλία υπάρχει μια ιστοσελίδα που αναρτά καθημερινά τα σημαντικότερα και καλύτερα άρθρα που εμφανίζονται στον Τύπο και έτσι δεν μπορεί κάποιος εύκολα να λογοκλέψει. Κατά κάποιον τρόπο η δομή του διαδικτύου λειτουργεί σαν μια αστυνομία και δεν είναι εύκολο κάποιος να το κάνει. Αλλά ακόμα κι αυτή η μορφή που μου αναφέρεις είναι παλιομοδίτικη και δεν συνηθίζεται πια στην Αμερική ή στον μεγάλο ευρωπαϊκό Τύπο. Ακόμα και η διαφθορά συνολικά στην Ελλάδα μοιάζει να είναι παλιομοδίτικη, ενώ στις υπόλοιπες χώρες έχει περάσει στο επόμενο στάδιο.

–          Το διαδίκτυο έχει οδηγήσει στην πτώση της κυκλοφορίας των εφημερίδων ή πιστεύετε ότι θα βοηθήσει την δημοσιογραφία και τον Τύπο να ξαναγεννηθεί;

–          Το διαδίκτυο δεν θα βοηθήσει την δημοσιογραφία αν δεν υποχρεωθεί να το κάνει. Έχω προτείνει και στο βιβλίο μου ότι θα έπρεπε να καθιερωθεί ένας φόρος στις διαφημίσεις στο διαδίκτυο ο οποίος να διανέμεται στις εφημερίδες για να μπορούν να επιβιώσουν μιας και μεγάλο μέρος του υλικού τους διανέμεται δωρεάν στις ιστοσελίδες.

–          Και αυτό το ποσό θα έπρεπε να διανέμεται ισόποσα σε όλες τις εφημερίδες; Ακόμα και σε αυτές που πωλούν λίγες εκατοντάδες αντίτυπα;

–          Εξαρτάται. Θα μπορούσε να διανέμεται μόνο σε έντυπα που είναι μη κερδοσκοπικά ή με άλλες μορφές ιδιοκτησίας που να διατηρούν την ανεξαρτησία τους. Δεν υπάρχει ακόμα αρκετή συζήτηση περί του θέματος για να έχουμε πιο λεπτομερείς προτάσεις, αλλά γνωρίζουμε πως η Google δεν πληρώνει καθόλου φόρους στην Ευρώπη. Δύο δισεκατομμύρια κέρδος είχε τον προηγούμενο χρόνο χωρίς να πληρώσει ούτε ένα ευρώ φόρο γιατί εδρεύει στην Ιρλανδία. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος για μια δίκαιη φορολόγηση. Στην Ελλάδα ίσως είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, αλλά το ίδιο συμβαίνει τελικά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

–          Στην Ελλάδα υπάρχει και άλλο ένα παράδοξο. Τα τυπωμένα βιβλία πωλούνται με φόρο 6,5% αλλά τα e-books με 23%.

–          Αυτό δεν είναι λογικό αλλά προς το παρόν νομίζω ότι στην Ελλάδα δεν πωλούνται και πολλά e-books άρα δεν επηρεάζει τόσο την αγορά. Μπορεί να μην βοηθά στην πώληση των e-books αλλά ένας ακόμα λόγος που οι πωλήσεις των «χάρτινων» βιβλίων είναι πιο μεγάλες είναι και η ενιαία τιμή του βιβλίου που έχετε στην Ελλάδα, όπως και στη Γαλλία και στη Γερμανία – κι εκεί οι πωλήσεις των e-books είναι χαμηλές.

–          Θεωρείτε ότι είναι χρήσιμη η ενιαία τιμή του βιβλίου; Βοηθά τα μικρά βιβλιοπωλεία;

–          Σαφώς. Σε άλλη περίπτωση θα είχαν εξαφανιστεί. Αρκεί να δείτε τι συμβαίνει στην Αμερική όπου δεν υπάρχει ενιαία τιμή. Όταν ήμουν μικρός δούλευα σε ένα βιβλιοπωλείο στην Νέα Υόρκη, όπου υπήρχαν πάνω από 300 βιβλιοπωλεία και σήμερα είναι λιγότερα από 30! Και τα περισσότερα από αυτά ανήκουν πλέον σε αλυσίδες μεγάλων βιβλιοπωλείων. Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχουν οι εκπτωτικές αλυσίδες. Όμως πρόσφατα υπήρχε ένα άρθρο από έναν Άγγλο που ξεκίνησε την αλυσίδα βιβλιοπωλείων Waterstone’s, ο οποίος έλεγε πως αν η Amazon συνεχίσει έτσι δεν θα υπάρχουν σε λίγο βιβλιοπωλεία στην Αγγλία – κάτι που έχει δηλώσει και η Amazon πως θέλει να κάνει και είναι ένα σοβαρό πρόβλημα.

–          Πιστεύετε πως υπάρχει κάποια πιθανότητα να αυξηθούν τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ή τελικά πλησιάζουμε στο τέλος τους;

–          Νομίζω πως όλα εξαρτώνται από τον νόμο. Αν μπει μέσω νόμου ένας φραγμός στις εκπτώσεις που κάνει η Amazon θα ήταν μια τεράστια βοήθεια στα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία. Αν υπήρχε ένας νόμος για την ενιαία τιμή στα νέα βιβλία κι αυτό θα βοηθούσε. Στη Γαλλία τα βιβλιοπωλεία αυτά υπάρχουν ακόμα κι αν το κέρδος τους είναι μικρότερο από 1% τον χρόνο. Αλλά τουλάχιστον μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν. Υπάρχουν τρόποι για να βοηθηθούν τα μικρά βιβλιοπωλεία. Σε κάποια μέρη η Πολιτεία δίνει 50.000 ευρώ για να φτιάξει κάποιος ένα βιβλιοπωλείο. Υπάρχει ένα πρόγραμμα που όσοι συνταξιοδοτούνται μπορούν να βρουν έναν νέο άνθρωπο για να αναλάβει το βιβλιοπωλείο τους και λαμβάνουν βοήθεια από την Πολιτεία. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επιβιώσουν τα βιβλιοπωλεία και επακόλουθα να επιβιώσουν τα καλά βιβλία και οι σοβαροί εκδοτικοί οίκοι.

–          Είστε τόσο σίγουρος ότι αν επικρατήσει η Amazon ή άλλα ψηφιακά βιβλιοπωλεία θα σταματήσει η διακίνηση των ιδεών και η διάδοση αξιόλογων βιβλίων;

–          Ναι, γιατί στην Amazon πωλούν κυρίως τα βιβλία που όλοι γνωρίζουν, πωλούν τα best sellers ή αυτά που διαφημίζονται πιο πολύ. Και ο πιο σημαντικός ρόλος ενός παραδοσιακού βιβλιοπωλείου δεν είναι να βρεις το βιβλίο που θες να αγοράσεις αλλά να μπορείς να ανακαλύψεις ένα βιβλίο που δεν ήξερες ότι θες να αγοράσεις. Να σκαλίζεις τα ράφια με τα υπόλοιπα βιβλία. Στην Amazon είναι όλα πολύ συγκεντρωμένα σε λίγους πόλους βιβλίων και αυτό είναι όλο το θέμα. Αυτό ήδη το ακολουθούν και οι μεγάλοι εκδότες και εκδίδουν μόνο τα ενδεχόμενα best sellers. Η Amazon θέλει να πουλά μόνο τα best sellers, τα σούπερ μάρκετ θέλουν να πωλούν μόνο τα best sellers και όλα τα πραγματικά ενδιαφέροντα βιβλία δεν πρόκειται να γίνουν best sellers.

–          Από την άλλη μεριά στο διαδίκτυο μπορεί οποιοσδήποτε να εκδώσει το βιβλίο του και να το προωθήσει χωρίς μεγάλα έξοδα. Δεν θα μπορούσε κάποιος να το αγοράσει από την Amazon;

–          Ναι, αλλά είναι τόσα πολλά τα βιβλία, κάποια εκατομμύρια, που είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κάποιος ένα συγκεκριμένο βιβλίο από τον χαμό και μόνο αν ήδη σε ξέρουν θα σε αναζητήσουν. Είναι πραγματικά χιλιάδες οι άνθρωποι που ανεβάζουν τα βιβλία τους στις ιστοσελίδες τους και ελπίζουν ότι κάποιος θα μπει και θα το δει. Αλλά αυτό απλώς δεν συμβαίνει.

–          Στο βιβλίο σας προτείνετε να κρατήσουμε την ύπαρξη πολλών μικρών ανεξάρτητων εκδοτικών οίκων, κατά προτίμηση μη κερδοσκοπικών. Αλλά στην Αμερική όπου υπάρχουν πολλά εκατομμύρια ανθρώπων και μια μεγάλη παγκόσμια αγορά που διαβάζει στα αγγλικά αυτό ίσως φαίνεται δυνατό. Στην Ελλάδα ή άλλες μικρές χώρες που το αναγνωστικό κοινό είναι περιορισμένο, θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα τέτοιο μοντέλο;

–          Τα νούμερα των πωλήσεων στην Αμερική και στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες είναι περίπου τα ίδια για τα καλά βιβλία. Στην Ελλάδα μπορεί να υπάρχει το πρόβλημα που μου αναφέρεις αλλά σκέψου πως υπάρχουν άλλες χώρες παρομοίου μεγέθους όπως η Ολλανδία που αντιμετωπίζουν ένα διαφορετικό πρόβλημα. Οι ολλανδοί εκδότες δυσκολεύονται να πουλήσουν ένα μεταφρασμένο βιβλίο στα ολλανδικά γιατί οι περισσότεροι Ολλανδοί διαβάζουν το πρωτότυπο στα αγγλικά! Κάθε χώρα μπορεί να έχει ένα πρόβλημα που η άλλη δεν έχει. Και ενώ οι ΗΠΑ θα μπορούσαμε να πούμε πως δεν έχουν ένα τέτοιο πρόβλημα, γιατί απευθύνονται σε μια παγκόσμια αγορά, αντιμετωπίζουν το πρόβλημα πως δεν υπάρχουν βιβλιοπωλεία και έτσι δεν μπορούν να διαδώσουν τα αξιόλογα βιβλία τους. Υπάρχει περίπτωση να μεταφράσουμε ένα βιβλίο που έχει πάρει βραβείο Νόμπελ και να πουλήσει μόνο μερικές εκατοντάδες αντίτυπα. Γι’ αυτό λέω πως ο πληθυσμός μιας χώρας δεν είναι απαραίτητα ο καθοριστικός παράγοντας.

–          Με όσα έχουμε πει ως τώρα έχω την αίσθηση πως είστε αρνητικός απέναντι στα e-books.

–          Χμ, εξαρτάται. Η αλήθεια είναι πως βγάζουμε αρκετά χρήματα από τα e-books. Πέρσι βγάλαμε πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια κέρδος. Αλλά μόνο από δύο συγγραφείς. Οι υπόλοιποι δεν πούλησαν τίποτα σε e-books. Άρα τα e-books είναι μια χαρά για συγγραφείς που είναι πασίγνωστοι και δημοφιλείς και ο κόσμος τα αγοράζει και εμείς κερδίζουμε. Αλλά για τα υπόλοιπα βιβλία, δεν βοηθούν. Ξέρεις, κάθε φορά που προκύπτει μια νέα τεχνολογία, οι πάντες νομίζουν πως θα λύσει όλα τα προβλήματα. Και ποτέ δεν το κάνει. Όταν πρωτοανακαλύψαμε το ραδιόφωνο και την τηλεόραση λέγαμε πως τώρα θα έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε και να δούμε τα καλύτερα τραγούδια και τις καλύτερες ταινίες και τα κονσέρτα. Αλλά δες πώς έχει καταντήσει η τηλεόραση. Βρίσκεται παντού στο χαμηλότερο επίπεδο γιατί ελέγχεται από ανθρώπους που θέλουν να κερδίσουν όσο περισσότερα χρήματα μπορούν όσο γρηγορότερα γίνεται.

–          Στη μουσική βιομηχανία η έλευση του mp3, με την ταυτόχρονη ύπαρξη του downloading, μείωσε δραστικά τις πωλήσεις των CDs. Πιστεύετε ότι με την πειρατεία στα e-books θα έχουμε κάτι ανάλογο και στον χώρο των βιβλίων;

–          Η μουσική βιομηχανία είναι μια εξαίρεση γιατί ο κόσμος ξέρει ήδη τι θέλει να ακούσει και του αρέσει να πειραματίζεται με νέα μουσική. Μπορεί να μην αγοράζει τα πάντα, αλλά από την άλλη μεριά είναι και φανταστικό να μπορεί κάποιος να βρει ό,τι θέλει δωρεάν. Στο ΜΙΤ ανήρτησαν πολλά δεδομένα που μπορεί να τα βρει ο οποιοσδήποτε από την Αμερική ως την Αφρική και αυτό είναι πολύ καλό. Και οποιοσδήποτε θα συμφωνούσε πως όλη η έρευνα που πληρώνεται από το κράτος στα πανεπιστήμια θα έπρεπε να είναι διαθέσιμη προς όλον τον κόσμο δωρεάν.

–          Όμως πώς θα μπορούσαν να επιβιώσουν οι εκδοτικοί οίκοι αν κυκλοφορούν όλα τα βιβλία τους δωρεάν;

–          Πιστεύω ότι δεν θα πρέπει να γίνει αυτό κατευθείαν με την έκδοση. Θα ήταν χρήσιμο να απελευθερώνονταν τα βιβλία ίσως μετά από δύο-τρία χρόνια ώστε και οι εκδοτικοί να επιβιώσουν και η γνώση να είναι διαθέσιμη σε βάθος χρόνου. Επίσης υπάρχει και η λαθεμένη εντύπωση του κόσμου πως ό,τι βλέπει στην τηλεόραση ή διαβάζει στην εφημερίδα και στο ίντερνετ είναι τσάμπα. Αλλά όμως υπάρχει η διαφήμιση εκεί την οποία πληρώνουμε όλοι εμμέσως. Οι εταιρίες που παράγουν το παραμικρό καταναλωτικό προϊόν έχουν συμπεριλάβει στην τελική τιμή του και τον προϋπολογισμό που έχουν για έξοδα διαφήμισης στα Μέσα που εμείς θεωρούμε δωρεάν. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση των εκδόσεων όπως οι δημόσιοι πόροι. Στην Νορβηγία για παράδειγμα, κάθε εφημερίδα λαμβάνει μια επιχορήγηση από το κράτος όπως και οι εκδοτικοί οίκοι.

–          Ναι, αλλά αν κάθε ΜΜΕ ή εκδοτικός λαμβάνει επιχορήγηση από την κυβέρνηση δεν υπάρχει κίνδυνος να χάσει την ανεξαρτησία της;

–          Πάντα υπάρχει αυτός ο κίνδυνος αλλά είναι θέμα κουλτούρας. Αυτό συμβαίνει στην Νορβηγία από το 1913 όπου εθνικοποίησαν τις αίθουσες προβολής όπου ο κόσμος μπορούσε να διαλέξει τις ταινίες που ήθελε να δει και όχι μόνο τις χολιγουντιανές παραγωγές. Ένας άλλος τρόπος που βοηθά η νορβηγική Πολιτεία τους εκδότες είναι πως αγοράζει βιβλία για τις κρατικές βιβλιοθήκες σε όλη τη χώρα. Και αγοράζει αρκετά ώστε να μπορούν να επιβιώσουν οι εκδότες. Άρα υπάρχουν τρόποι για να ανακατευθύνεις τα διαθέσιμα χρήματα και να επιβιώσουν οι ανεξάρτητοι εκδότες, άρα και τα βιβλία. Στη Γαλλία οι σχολικές βιβλιοθήκες μπορούν να αγοράσουν από μικρά βιβλιοπωλεία, πράγμα που δεν είναι επιλογή του κράτους (άρα δεν υπάρχει πελατειακή σχέση) αλλά του κάθε υπεύθυνου της βιβλιοθήκης του σχολείου.

–          Συμβαίνει και στην Ελλάδα αυτό, αλλά οι βιβλιοθήκες ή και τα πανεπιστήμια αγοράζουν σχεδόν πάντα βιβλία από συγκεκριμένους εκδότες (συνήθως τους μεγάλους), οπότε πάλι τα χρήματα δεν πάνε προς τους ανεξάρτητους εκδότες, πράγμα που συμβαίνει και με τις κρατικές επιδοτήσεις για τον πολιτισμό.

–          Εδώ μιλάς πάλι για διαφθορά όμως, μικρή ή μεγάλη. Αλλά κάθε ιδέα απειλείται από τη διαφθορά έτσι κι αλλιώς. Το θέμα είναι να αντιμετωπίζεται η διαφθορά, αλλά τις καλές ιδέες πρέπει να τις προωθούμε. Και η διαφθορά μπορεί να μην είναι στο επίπεδο που υπάρχει στην Ελλάδα, αλλά μπορεί να είναι συστημική.

Αντρέ Σιφρίν – Εκδόσεις χωρίς εκδότες (Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αιώρα)

–          Στο βιβλίο σας διάβασα πως πολλά περιοδικά από ένα σημείο και μετά άρχισαν να κάνουν αφιερώματα σε συγκεκριμένα θέματα ώστε να παίρνουν διαφημίσεις με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ύλη τους και η ανεξαρτησία τους.

–          Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Για παράδειγμα οι Los Angeles Times έπρεπε σε κάθε τμήμα τους (πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό) να βγάζουν κέρδη. Έτσι όταν είδαν ότι σε κάποια τμήματά τους έπαιρναν αρκετή διαφήμιση, στράφηκαν προς εκείνη την κατεύθυνση και τελικά η εφημερίδα σταμάτησε να είναι πολυδιάστατη. Όμως τώρα που η διαφήμιση έχει πέσει γενικώς πλέον δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι πως ο κόσμος έχει στραφεί στην ενημέρωση από το ίντερνετ. Αυτός είναι και ο λόγος που προτείνω την φορολόγηση της διαφήμισης στο ίντερνετ. Στη Γαλλία φορολογείται η διαφήμιση στην τηλεόραση και αυτό είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να το αποφύγει και δεν μπορεί να πάει τις διαφημίσεις του σε άλλη χώρα. Όμως στο ίντερνετ δεν συμβαίνει αυτό γιατί πολύ απλά ο διαφημιζόμενος παίρνει τις διαφημίσεις του από τη μια χώρα και τις πηγαίνει εκεί όπου δεν φορολογείται.

–          Είστε αισιόδοξος πως τελικά θα μπορέσουν οι ανεξάρτητες εκδοτικές προσπάθειες θα επιβιώσουν αν ακολουθήσουν το μη κερδοσκοπικό μοντέλο;

–          Ένα από τα βασικά σημεία που τονίζω στο βιβλίο μου είναι πως οι εκδόσεις είναι επιχειρήσεις που συνήθως έχουν ένα 3% κέρδος τον χρόνο ενώ διάφορες άλλες φθάνουν μέχρι και 20%. Όταν κάποιος αγοράζει μια εκδοτική επιχείρηση για να κερδίσει 20%, τότε αρχίζουν τα προβλήματα καθώς δεν μιλάμε για ένα καταναλωτικό προϊόν που έχει άμεση κατανάλωση. Τα βιβλία μπορεί να χρειαστούν χρόνο για να αποδώσουν. Οι μεγάλοι εκδότες λοιπόν αυτοπεριορίζονται στα best sellers γιατί δεν μπορεί αλλιώς να έχουν τόσο μεγάλα κέρδη. Γι’ αυτό κι εμείς ξεκινήσαμε μη κερδοσκοπικά, φτάνοντας μερικές φορές και σε 0% κέρδος, αλλά βγάζοντας καλά βιβλία και πληρώνοντας όλους όσους εργάζονται στην εταιρία, και έχοντας τη δυνατότητα να βγάζουμε όσα βιβλία θεωρούμε καλά χωρίς να κυνηγάμε απαραίτητα το κέρδος, δεν παθιαζόμαστε για να δώσουμε μερίσματα στους μετόχους. Από τα 1000 βιβλία που έχουμε εκδώσει στα 20 χρόνια της λειτουργίας μας, τα 990 δεν θα γίνονταν αποδεκτά από έναν εμπορικό εκδοτικό οίκο γιατί δεν θα τους φαίνονταν πωλήσιμα. Κι όμως, κάποια από αυτά, σε βάθος χρόνου πούλησαν ένα εκατομμύριο αντίτυπα!

–          Τελικά συνολικά τα πράγματα θα πάνε καλύτερα ή χειρότερα στο μέλλον;

–          Νομίζω πως ο κόσμος πρέπει να αποφασίσει τι θέλει. Είναι ενδιαφέρον πως στις περισσότερες χώρες οι μικροί ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι ξεκινούν από νέους ανθρώπους, όπως και το δικό σας περιοδικό. Είναι άνθρωποι που κάποτε εργάζονταν σε μεγάλους εκδοτικούς οίκους και αποφάσισαν ότι δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο θέλουν να ξοδέψουν τη ζωή τους. Και είναι πολύ καλό που υπάρχει μια νέα γενιά που επανατοποθετεί τις αξίες. Αλλά τα περισσότερα εξαρτώνται από πολιτικές αποφάσεις, όπως πχ η ενιαία τιμή που αναφερθήκαμε παραπάνω. Όλα είναι πιθανά. Το θέμα είναι τι θέλεις να κάνεις τελικά σαν άτομο ή σαν κοινωνία.

–          Σας ευχαριστούμε πολύ για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.

Όσες μαλακίες έχουμε ακούσει στην ελληνική τηλεόραση τις τελευταίες μέρες, είναι απίθανο να τις ακούσουμε μαζεμένες ξανά σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Όσες διαστρεβλώσεις στον λόγο ενός και μόνο κόμματος ακούσαμε επίσης. έχουμε να τις ακούσουμε από τότε που η Χούντα και η Δεξιά έλεγε πως οι «κομμουνιστές θα μας πάρουν τα σπίτια και τις καταθέσεις». Αλλά το ακούσαμε και αυτό. Οπότε θα λαϊκίσω με επιχειρήματα γιατί δεν αντέχω άλλο τις παπάτζες που ακούω και κοντεύουν να μου πέσουν τα αυτιά.

Και εξηγούμαι:

Πριν λίγο βγήκε δημοσκόπηση στον αέρα που δείχνει ότι ο κόσμος θα προτιμούσε κατά 30% οικουμενική κυβέρνηση (χωρίς τη Χ.Α.) και κατά 28% κυβέρνηση Αριστεράς. Ο ηλιθιέστερος πουλημένος δημοσιογράφος είπε πως είναι σαφές πως ο κόσμος δεν θέλει κυβέρνηση Αριστεράς (!). Από πού προκύπτει αυτό; Από το ακατοίκητο κεφάλι του.

Επίσης μόλις χθες Τετάρτη, στην πρόθεση ψήφου αν ξαναγίνονταν εκλογές τρεις μέρες μετά την Κυριακή θα ψήφιζαν κατά 27% ΣΥΡΙΖΑ και μόνο 20% ΝΔ, ενώ το ΠΑΣΟΚ καταποντίζεται στο 12,5%. Τι σκατά σημαίνει αυτό; Ότι ο λόγος του ΣΥΡΙΖΑ πείθει πολύ περισσότερους από όσους ο λόγος των υπολοίπων. Ότι ο κόσμος ΘΕΛΕΙ μια αριστερή κυβέρνηση με στάση πληρωμών, έμφαση στην ανάπτυξη, καταγγελία του επαχθούς χρέους και επαναδιαπραγμάτευση του τρόπου εξόφλησης του μη επαχθούς.

Μας έχουν εδώ και τόσο καιρό ζαλίσει το κεφάλι με την επερχόμενη χρεοκοπία αν βγει ένα άλλο κόμμα εκτός του δικομματισμού, αν ακολουθηθεί μια άλλη πολιτική εκτός του μνημονίου. Μα το ελληνικό κράτος ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΕ μόλις πριν λίγους μήνες, έκανε μονομερές κούρεμα του χρέους σε μεγάλο βαθμό, και δημοσίως και παγκοσμίως η Ελλάδα ήταν σε κατάσταση επιλεκτικής χρεοκοπίας. Γιατί η επιλεκτική χρεοκοπία δεν μας τρομάζει και η στάση πληρωμών –που δεν είναι χρεοκοπία αλλά στάση όπως ακριβώς λέει η λέξη για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα- μας στέλνει στον Καιάδα; Πολύ απλά γιατί τα ελληνικά ΜΜΕ είναι ξεπουλημένα, ξεφτιλισμένα και διαστρεβλωτικά και επίσης η εξουσία του δικομματισμού δεν έχει άλλον τρόπο πέρα από το ξύλο και τη βία, αλλά και την τρομοκρατία να κρατηθεί στην κυβέρνηση.

Αλλά το σημαντικότερο επίτευγμα του Σύριζα είναι πως άλλαξε η ευρωπαϊκή ατζέντα και πως πλέον γίνεται στα σοβαρά μια συζήτηση για την ασκούμενη πολιτική στην Ευρώπη. Όσο μας βλέπουν να λέμε σε όλα ναι, δεν πρόκειται να αλλάξουν τίποτα. Όσο βλέπουν ότι η κοινωνία ριζοσπαστικοποιείται, αντιδρά, πολεμά για το μέλλον της, δεν μπορούν να αδιαφορούν επ’ άπειρον γιατί ξέρουν πως ένας λαός λειτουργεί ως παράδειγμα και για τους άλλους. Ακόμα και να γίνει μια κυβέρνηση του δικομματισμού με ένα δεξί ή αριστερό δεκανίκι, ό,τι και να καταφέρει υπέρ των αδυνάτων, θα το καταφέρει γιατί ο Σύριζα και οι θέσεις του, κερδίζουν κάθε μέρα, μεγαλύτερη θέση και αποδοχή στην κοινωνία και όχι γιατί ξαφνικά ο Βενιζέλος κι ο Σαμαράς έγιναν παληκάρια. Αν ήταν θα φαινόταν και στις πρώτες διαπραγματεύσεις που ποτέ δεν έγιναν κι απλά άλλοι αποφάσιζαν και τους ανακοίνωναν τι να υπογράψουν. Και θα πρέπει να πουν ευχαριστώ και στον Σύριζα και σε αυτούς που ψήφισαν και καταψήφισαν τις πολιτικές τους.

Ο λαός, σοφός ή χαζός, θυμωμένος ή ψύχραιμος, τους γύρισε την πλάτη και τους έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων του. Ακόμα και δυο μέρες μετά τις αλλεπάλληλες απειλές ακυβερνησίας, συνέχιζε και συνεχίζει να πιστεύει ότι ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός, ότι μια άλλη πορεία και μια διαφορετική πολιτική είναι χρησιμότερη. Ο ίδιος λαός έβαλε στη Βουλή τη Χρυσή Αυγή αλλά όπως την έβαλε θα την ξαναβγάλει, όπως πέταξε και το κόμμα των τσαρλατάνων, το Λάος. Όμως, παρόλο που έχουν βαλθεί όλοι οι όψιμοι αντιφασίστες της πλάκας να μας πείσουν πως η Χ.Α. είναι κακό πράγμα, γιατί δεν μας πείθουν πως το πιστεύουν; Πολύ απλά, γιατί η Χ.Α. είναι στη Βουλή λόγω της δικής τους ρητορικής. Εδώ και χρόνια το Λάος, αλλά και τα τελευταία 1-2 χρόνια ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΔΗΣΥ, μιλούν συνέχεια για τους «κακούς» μετανάστες και τους εγκληματίες που δεν αφήνουν τη χώρα να ορθοποδήσει. Όμως αν κάποιος βοήθησε τη Χ.Α. να μπει στη Βουλή είναι όλα αυτά τα κόμματα που ουσιαστικά έλεγαν ό,τι λέει και η Χ.Α. χωρίς να πράττουν. Αν πείθεις ολόκληρο τον ελληνικό λαό ότι για όλα φταίνε οι ξένοι με βομβαρδισμό τρομολαγνείας από τα κανάλια και τις δηλώσεις σου, τι περιμένεις να κάνει ο λαός; Θα αναζητήσει προστάτη, και εφόσον η ΕΛΑΣ είναι φυτώριο χρυσαυγιτών, θα πάει κατευθείαν στον πιο σκληρό. Δηλαδή την Χ.Α.. Άρα, ανέλαβε τώρα τις ευθύνες σου μαλάκα Χρυσοχοΐδη και μαλάκα Λοβέρδο και μαλάκα Σαμαρά (με την Αγιά Σοφιά) και μαλάκα Βενιζέλο και Ντόρα καραγκιόζα και Τζήμερε ξεδιάντροπε που θέλεις να έχεις δούλους και με το νόμο (αν είναι δυνατόν να ζητά ειδικές οικονομικές ζώνες που θα δουλεύουν με χαμηλότερα μεροκάματα οι μετανάστες! Είπαμε, πως το κεφάλαιο καθορίζει τα πάντα, αλλά να νομιμοποιήσουμε και τη δουλεία τον 21^ο αιώνα πάει πολύ ρε φιλελεύθερε με δούλους καβάτζα). Είναι δυνατόν 10.000 μπάτσοι να μαζεύονται για πλάκα για να δείρουν τους διαδηλωτές και μόλις ακούν ληστεία να ψάχνεις να τους βρεις με κυάλι; Είναι δυνατό στα Εξάρχεια να είναι δεκάδες ειδικοί φρουροί σε όλες τις γωνίες και οι πρεζέμποροι μπροστά τους να κάνουν νταραβέρια και αυτοί να κάθονται ακίνητοι μήπως και βρουν κάποιον αναρχικό να δείρουν;

Πάθανε λέει όλοι πλάκα γιατί ο Στρατούλης είπε ότι με την κρατικοποίηση των τραπεζών, οι καταθέσεις των Ελλήνων θα αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη και θα δοθούν δάνεια. Δηλαδή τι είπε ο άνθρωπος; Ότι το κράτος θα κάνει ό,τι ακριβώς κάνουν οι τραπεζίτες για να κονομάνε, αλλά με προοπτική ανάπτυξης της οικονομίας και ενίσχυσης με χαμηλότοκα δάνεια. Οι τράπεζες από τότε που έχουν μετατραπεί και σε επενδυτικές κάνουν πάντα αυτό. Παίρνουν τις καταθέσεις του κοσμάκη, τις επενδύουν όπου γουστάρουν αφού κρατήσουν για τα Διοικητικά Συμβούλια ένα σωρό λεφτά, και άμα πάει καλά, αυγατίζουν τα λεφτά, άμα πάει άσχημα, βαράνε ένα κανόνι κι άντε να βρεις τα λεφτά σου. Πιστεύει κανείς ότι αν σήμερα όλοι οι καταθέτες μιας οποιασδήποτε τράπεζας στον κόσμο, αποφασίσουν να αποσύρουν τα χρήματά τους, θα τα βρουν; ΟΧΙ. Γιατί είτε έχουν επενδυθεί αλλού είτε είναι απλά άυλες μετοχές ή ομόλογα ενός κράτους που μπορεί να πτωχεύσει. Γιατί δηλαδή το κράτος να πληρώνει τα σπασμένα της Proton Bank του Λαυρεντιάδη που προσπάθησε ο Βενιζέλος να τον βγάλει λάδι, και η τράπεζα τελικά να μην ανήκει στο κράτος; Εμένα ήρθε κανένα κράτος να σώσει την επιχείρησή μου; Δεν κατάλαβα κύριοι φιλελεύθεροι της πλάκας, όπου σας συμφέρει να επεμβαίνει το κράτος κι όπου δεν σας συμφέρει όχι; Αν θέλετε το κράτος να σώσει τις τράπεζες, θα πρέπει να τις ελέγχει, αλλιώς να πάνε να φουντάρουν. Και τι τις θέλουμε τις τράπεζες επιτέλους, αφού έχουν σταματήσει να βοηθούν εδώ και δυο χρόνια τις επιχειρήσεις και όλο νέες κρυφές και αθέμιτες χρεώσεις έχουν για τους πελάτες τους;

Μας έπρηξαν τα αυτιά με την ανταγωνιστικότητα, λες και το πρόβλημα της αγοράς είναι άμα τα μαγαζιά θα είναι ανοιχτά 8 ή 12 ώρες. Το πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος δεν έχει φράγκο να αγοράσει τίποτα. Είδε κανείς με τους μικρούς μισθούς να προσλαμβάνεται ο κόσμος; Κανένας! Οι μόνοι ωφελημένοι είναι όσοι απολύουν τους παλιούς υπαλλήλους τους και πάρουν νέους και φτηνούς και όσο περισσότερο προσωπικό έχουν τόσο καλύτερα. Άμα ένας φούρναρης πάρει 2 εργάτες, το πολύ να βγάλει κέρδος 500-600 το μήνα. Μπορεί και να μην βγάλει σε τελική ανάλυση και δεν θα κάνει καν πρόσληψη – γιατί έναν χρειαζόταν, έναν έχει. Όμως άμα η Coca Cola προσλάβει 1000 άτομα με 300 ευρώ λιγότερα τον μήνα κερδίζει πολύ απλά 300Χ1000=300.000 ευρώ τον μήνα, δηλαδή επί 14 συνολικά πάνω από 4 εκατομμύρια ευρώ! Το παράδειγμα του ΟΤΕ που μείωσε για τρία χρόνια (αν δεν κάνω λάθος) τους μισθούς των εργαζόμενων λόγω κρίσης και φέτος έκανε ρεκόρ κερδών 350 εκατομμύρια δεν σας λέει κάτι; Ή μήπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και όλες οι βαλκανικές χώρες με μισθούς πείνας καλοπερνάνε και οι εργαζόμενοί τους ζουν ζωή χαρισάμενη; Μας δουλεύουν; Πού είναι το ρουμάνικο θαύμα; Πού είναι η καλοπέραση και η ευημερία; Μόνο για τους κεφαλαιοκράτες και τους Έλληνες επιχειρηματίες υπάρχουν κέρδη και ο λαός πεινάει.

Επιπλέον, μας απειλούν να μας πετάξουν έξω από την Ευρώπη. Από ποια Ευρώπη; Από μια γερμανική Ευρώπη που ενώ μπορεί να κόψει χρήμα για να λύσει ένα μέρος του προβλήματος αντιστέκεται σθεναρά για να μην ανέβει ο πληθωρισμός και χάσουν λίγο από τους τόκους τους οι δανειστές; Από την Ευρώπη που η Κεντρική της Τράπεζα, δάνειζε τους τραπεζίτες με 1% επιτόκιο και μετά εκείνοι πουλούσαν χρήμα στην Ελλάδα με 3-6%; Δηλαδή με καθαρή τοκογλυφία; Γιατί δεν δάνειζε κατευθείαν τις χώρες αφού το ίδιο ποσό θα κέρδιζε; Γιατί τα ομόλογα που αγόρασε η ΕΚΤ στη δευτερογενή αγορά κουρεμένα δεν τα κουρεύει να βοηθήσει, ενώ τα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων έμειναν με τα μισά αποθεματικά τους; Για ποια αλληλεγγύη μιλούν; Για ποια βοήθεια; Δάνεια είναι και με καλό επιτόκιο μάλιστα και με την υπογραφή των Μνημονίων είναι και ενυπόθηκα και στο Αγγλικό Δίκαιο. Και γιατί δηλαδή να μας απειλούν ότι δεν θα έχουμε να πληρώσουμε τους μισθούς όταν μετά από τόσες περικοπές και θυσίες που έκαναν οι εργαζόμενοι, ανακοίνωσαν ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2012 έχουμε 2,3 δις πρωτογενές πλεόνασμα; Με συγχωρείτε, αλλά αν έπεφταν τόσα δις στην αγορά θα ανάσαινε ένα σωρό κόσμος, αλλά ξέρουμε, εσείς θα τα δώσετε στους τόκους και στα δάνεια. Αλλά άλλο είναι το «δεν έχουμε» κι άλλο «επιλέγουμε» να πληρώσουμε τους δανειστές και όχι τους μισθούς. Ο Σύριζα λέει πως θα πληρώσει από τα χρήματα αυτά τους μισθούς και ΑΝ περισσεύουν θα δίνει και στα δάνεια, αφού γίνει λογιστικός έλεγχος. Γιατί δεν σας αρέσει αυτό και το λέτε παράλογο; Γιατί δηλαδή να πληρώνουμε εμείς τόκους για τα δάνεια που πήραν τα λαμόγια για να αγοράσουν υποβρύχια που γέρνουν ή για το C4I που δεν λειτούργησε ποτέ αλλά τις μίζες τους τις τσέπωσαν; Γιατί να κάνουμε πιο πλούσιους τους Αγγελόπουλους με το χάλυβα που έπεσε στα Ολυμπιακά έργα και τον Κούβελο της Μπακογιάννη με τους Μεσογειακούς Αγώνες που δεν έγιναν ποτέ; Γιατί να παίρνει δωράκια σε οικοσυσκευή αξίας χιλιάδων ευρώ ο Κυριάκος από τη Siemens χωρίς τιμολόγια και εμείς να χαιρόμαστε να βγει βουλευτής; Δεν κατάλαβα γιατί δεν θέλει το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ τον λογιστικό έλεγχο. Εσείς κάτι θα καταλάβατε μάλλον.

Μας απειλούν με αποπομπή από το ευρώ ενώ δεν υπάρχει νομικά κανένας τέτοιος μονομερής μηχανισμός. Από το ευρώ θα φύγει η Ελλάδα μόνο αν θέλει να φύγει. Αυτή τη στιγμή είναι κοινώς αποδεκτό ότι μέχρι να καταφέρει να συντονίσει την οικονομία της δεν την συμφέρει να φύγει. Όμως ίσως μόλις συμβεί αυτό να έρθει η ώρα γιατί με το ευρώ ούτε λεμόνια δεν συμφέρει να μαζεύουν οι Έλληνες εργάτες αφού από την Αργεντινή έρχονται φθηνότερα. Πρέπει να καταλάβουμε πως ένα μεγάλο μέρος της χαμένης αγροτικής μας παραγωγής δεν οφείλεται στο ότι «δεν έχουμε τίποτα» αλλά στο ότι δεν συμφέρει να παράγουμε τίποτα λόγω του ευρώ. Όσα φρούτα και λαχανικά πάνε στις χωματερές θα μπορούσαν να εξάγονταν αν είχαμε ένα φθηνότερο νόμισμα ή τουλάχιστον να πωλούνται φθηνά στην εσωτερική αγορά και να μην πεινάει ο κόσμος. Κι αν δεν έχουμε αυτάρκεια σε πολλά βασικά είδη ποιος φταίει; Μόνο ο έλληνας τεμπέλης αγρότης που του είπαν ξήλωσε το ένα, ξήλωσε το άλλο και βάλε κάτι άλλο που θα σου πούμε εμείς και δεν το έκανε; Ποιος φταίει που η Ευρωπαϊκή Ένωση μας έβαλε να κλείσουμε τα εργοστάσια ζάχαρης και, ω του θαύματος, σήμερα που ζάχαρη παράγει η Γερμανία και ο ευρωπαϊκός βορράς, η ζάχαρη έχει τη μεγαλύτερη τιμή που είχε ποτέ κι εμείς θα αναγκαστούμε να εισάγουμε; Μας απειλούν ότι δεν θα έχουμε να «βάλουμε βενζίνη και πετρέλαιο» και εγώ λέω, καλά, τα εκατοντάδες χιλιάδες αυτοκίνητα που παροπλίστηκαν και τα χιλιάδες σπίτια που έμειναν χωρίς θέρμανση αυτό τον χειμώνα γιατί δεν τα υπολογίζουν; Δηλαδή χωρίς ευρώ δεν θα έχουμε βενζίνη ενώ τώρα έχουμε;

Και το χειρότερο από όλα είναι το εξής: Γιατί να πρέπει να με κάνουν να βγαίνω και να υποστηρίζω δημόσια ένα κόμμα που ψήφισα μόνο και μόνο γιατί συμφωνώ με την πρότασή του σε πολλά πράγματα, ενώ στην πραγματικότητα δεν είμαι και δεν ήμουν ποτέ συριζαίος; Πόσο γελοίοι και ξεδιάντροποι μπορεί να είναι ώστε να κάνουν τον κόσμο να περιμένει να κρεμαστεί από τα χείλη του Τσίπρα που εν τέλει δεν είναι και κανένας φοβερός πολιτικός; Αλλά και πάλι δεν είναι και Γιωργάκης ρε μάγκες. Για ένα χρόνο δεν μιλούσε κανείς και άφηνε τον ΓΑΠ να κυβερνάει (λέμε τώρα) ανενόχλητος. Δηλαδή είναι σοβαρός ο Γιωργάκης και δεν είναι ο Τσίπρας; Σας εμπνέει εμπιστοσύνη ο Σαμαράς που έριξε δυο κυβερνήσεις, διαιώνισε ένα εθνικό πρόβλημα και ψήφισε το 2^ο μνημόνιο ενώ το έπαιζε ένα χρόνο αντιμνημονιακός και σας ενοχλεί ο Τσίπρας που εδώ και 2 χρόνια λέει όλα όσα ακριβώς έχουν γίνει, χαρτί και καλαμάρι; Γιατί δεν έχει βγει ούτε ένας κωλοδημοσιογράφος να πάρει όλα τα βίντεο από το τι έλεγε η Αριστερά για τα Μνημόνια και την ακολουθούμενη πολιτική και να τα αντιπαραβάλλει με όσα έλεγαν οι ιέρειες του δικομματισμού να γελάσουμε;

Κατηγορούν τώρα τον Τσίπρα γιατί δεν πήρε την εξουσία χωρίς να του δίνουν την δυνατότητα να ασκήσει την πολιτική που έχει προαναγγείλει. Η ΝΔ με 108 βουλευτές κατηγορεί κάποιον με τους μισούς γιατί δεν κάνει κυβέρνηση και του δίνει ψήφο ανοχής για να κάνει κυβέρνηση αλλά όχι για να ψηφίσει το έργο που θέλει να φέρει εις πέρας; Θα μας τρελάνετε τελείως ρε μάγκες; Πάτε καλά; Σαν να μου λες «σου δίνω τα κλειδιά του σπιτιού μου και μπορείς να κάνει ό,τι θέλεις σαν το σπίτι σου. Αλλά εντάξει, μην κοιμηθείς στον καναπέ, μην φέρεις την γκόμενά σου εδώ, μην ανοίξεις το ψυγείο και μου φας τα φρούτα, μην βλέπεις τηλεόραση, μην, μην, μην…» Πού τα έχετε δει αυτά για να γίνουν εδώ;

Αγαπητοί «δημοσιογράφοι» της τηλεόρασης, του Mega, του Σκάι, του Βήματος, των Νέων, του Έθνους και λοιποί φραγκοφονιάδες που κάνετε «πολιτικό ρεπορτάζ», άντε και παραιτηθείτε όσο είναι καιρός μήπως και κρατήσετε καμιά αξιοπρέπεια τώρα στα τελευταία σας. Και ξέρετε, ίσως δεν είναι μακριά η ώρα που θα βγουν οι λίστες με τους πληρωμένους από τα Υπουργεία… Άιντε μου στο διάολο, λαμόγια, τρομολάγνοι κι εσείς και τα αφεντικά σας.

Κι όλοι εσείς που ψηφίσατε Σύριζα και άλλα κόμματα της Αριστεράς, βάλτε τους με το ζόρι να συνεργαστούν. Αν η ΔΗΜΑΡ δεν θέλει να είναι Αριστερά, να αλλάξει όνομα. Και να σταθεροποιήσει λίγο το πανάκι στη βαρκούλα της γιατί μοιάζει να πηγαίνει όπου δείχνει υπουργεία και μπερδεύει τους ψηφοφόρους της. Και μην σας τρομοκρατούν με τα ψευτοδιλήμματα ευρώπη ή απομόνωση. Τώρα ψηφίζουμε για μνημόνιο και νεοφιλελεύθερες πολιτικές ή για ανεξάρτητη οικονομική πολιτική με βάση τον άνθρωπο και τον εργαζόμενο. Όταν θα έρθει η ώρα, θα ξαναψηφίσουμε για το ευρώ.  Αρκεί μέχρι τότε ο Σύριζα να μην μας έχει βγει πατάτα κι αρχίσει να αλλάζει κι αυτός θέσεις. Για να δούμε. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.  🙂

ΥΓ: Η Παπαρήγα είναι φίλη του Σύριζα. Κάνει ό,τι μπορεί για να μην μπει στην επόμενη Βουλή και να πάρει ο φίλος της ο Τσίπρας αυτοδυναμία. Εύχομαι ο Κουβέλης να μην αποδειχθεί τόσο μικρός και υπογράψει την πολιτική του καταδίκη αύριο και να πάμε σύντομα σε εκλογές, τώρα που έχουν πέσει οι μάσκες, να δοθεί η ευκαιρία σε νέους ανθρώπους να κυβερνήσουν με διαφορετικές ιδέες. Και αν κάνουν τα μισά από όσα έχουν πει, εγώ θα είμαι ικανοποιημένος. Κάποια μέρα, μπορεί να γίνουν ακόμα περισσότερα από ακόμα πιο φρέσκα και ελεύθερα μυαλά και με μεγαλύτερο συμφέρον για τους αδύναμους, τους εργάτες και τους φτωχούς. Αλλά ας γίνει ένα βήμα τουλάχιστον.

Πόσες φορές νιώσατε ανασφάλεια σήμερα με την απειλή της αναρχίας, του χάους, της ακυβερνησίας και της κοινωνικής έκρηξης που μπορεί να οδηγήσει σε εμφύλιο; Αν δεν την νιώσατε ούτε μία, τότε σίγουρα δεν είστε από αυτούς που βλέπουν τηλεόραση ή ακούν ραδιόφωνο. Και σίγουρα δεν διαβάζετε την Καθημερινή, το Βήμα, τα Νέα, το Έθνος και άλλες «αξιόπιστες» φυλλάδες. Σε κάθε άλλη περίπτωση είστε και σήμερα ένα από τα θύματα της καθημερινής προπαγανδιστικής τρομοκρατίας όσων βρίσκονται στην εξουσία.

Αν κάποιος κάνει μια σοβαρή ιστορική αναδρομή στις περιπτώσεις των εμφυλίων και των κοινωνικών ταραχών σε όλον τον κόσμο θα παρατηρήσει τα εξής:

Α) Παρέμβαση δυνάμεων από το εξωτερικό (άμεση ή έμμεση)

Β) Νίκη Αριστερών κομμάτων ή ριζική αλλαγή πολιτικών συσχετισμών στην κοινωνία

Οι περισσότερες επεμβάσεις των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Αγγλίας ή ακόμα και της Ρωσίας σε όλη τη διάρκεια της νεότερης Ιστορίας του κόσμου μας είναι πλέον γνωστές – ίσως όχι με λεπτομέρεια, αλλά ευτυχώς έχουν φροντίσει κάποιοι ιστορικοί και μελετητές να τις αποτυπώσουν. Πάντα ο απώτερος στόχος αυτών των επεμβάσεων δεν ήταν ο εκδημοκρατισμός ή η ελευθερία των καταπιεσμένων, αλλά ο έλεγχος των πλουτοπαραγωγικών πηγών μιας χώρας. Όπου υπάρχουν ακόμα σημεία τριβής και εστίες που θα μπορούσαν να συμβούν πόλεμοι, έχει βάλει το χέρι της κάποια δυτική (ή κάποιας μεγάλης χώρας) κυβέρνηση και όποτε θέλει απλά δίνει το σύνθημα για την εκπυρσοκρότηση. Πρωταθλητές βέβαια σε όλο αυτό το μακελειό είναι οι ΗΠΑ, καθώς έχουν εμπλακεί ή έχουν προκαλέσει τόσους πολέμους στα τελευταία 100 χρόνια που δεν έχει προκαλέσει κανένα άλλο κράτος στον κόσμο.

Σε δεύτερο επίπεδο, όταν οι πολιτικοί συσχετισμοί άλλαζαν υπέρ των αδυνάτων –και αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις που γίνονταν εξ αριστερών τον τελευταίο αιώνα– οι κάτοχοι της εξουσίας προτιμούσαν να δουν μια χώρα στο χάος, παρά να αφήσουν τον λαό να έρθει πιο κοντά στην εξουσία ή σε μια πιο δίκαια αναδιανομή του πλούτου. Εδώ βέβαια, ο εξωτερικός παράγοντας, πάντα συναλλάσσεται με τον τοπικό άρχοντα ή κυβερνήτη, καθώς εκείνος εξασφαλίζει τα συμφέροντά του. Ακόμα και η αλλαγή καθεστώτος θα καθορίζεται από τον ισχυρό της κάθε περίπτωσης. Αλλά και η τακτική της «Αντεπανάστασης» ενάντια σε μία Επανάσταση, είναι πλέον ρουτίνα για όσους δεν θέλουν με τίποτα να χάσουν τα κεκτημένα.

Ο Eduardo Galeano στο βιβλίο του «Μνήμη της φωτιάς – Ο αιώνας του ανέμου» γράφει χαρακτηριστικά για τις δημοτικές εκλογές που έλαβαν χώρα το 1923 στο Ακαπούλκο του Μεξικό:

Οι δυνάμεις της τάξης στην υπηρεσία του εκδημοκρατισμού

Μετά την προβολή της ταινίας του Τομ Μιξ, ακολούθησε εκφώνηση λόγου. Όρθιος μπροστά στην οθόνη του μοναδικού κινηματογράφου του Ακαπούλκο, ο Χουάν Εσκουεδέρο άρχισε ξαφνικά να μιλά στο κοινό εναντίον των εμπόρων που πίνουν το αίμα του λαού. Όταν οι αστυνομικοί όρμησαν πάνω του, ήδη είχε γεννηθεί το Εργατικό Κόμμα του Ακαπούλκο, μέσα στα χειροκροτήματα.
Σε μικρό χρονικό διάστημα το Εργατικό Κόμμα όχι μόνο μεγάλωσε αλλά κέρδισε και τις εκλογές, και κρέμασε τη μαυροκόκκινη σημαία του στο δημαρχείο. Ο Χουάν Εσκουδέρο, ο νέος δήμαρχος με την ψηλή κορμοστασιά, τις φαβορίτες και τα μυτερά μουστάκια, είναι ο σοσιαλιστής δήμαρχος που θα μετατρέψει εν ριπή οφθαλμού το δημαρχείο σε έδρα των συνεταιρισμών και των συνδικάτων, θα ξεκινήσει την εκρίζωση του αναλφαβητισμού και θα αψηφήσει την παντοκρατορία των τριών εταιρειών που κουμαντάρουν το νερό, τον αέρα, το έδαφος και το εξαθλιωμένο, τρισάθλιο μεξικανικό λιμάνι, το εγκαταλειμμένο από τον Θεό και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Τότε οι παντοκράτορες οργανώνουν νέες εκλογές, για να διορθωθεί το λάθος του λαού, όμως το Εργατικό Κόμμα του Ακαπούλκο κερδίζει ξανά. Δεν υπάρχει άλλη λύση από την κινητοποίηση του στρατού, που αμέσως αναλαμβάνει την εξομάλυνση της κατάστασης. Ο νικητής των εκλογών Χουάν Εσκουδέρο δέχεται δυο σφαίρες, μία στο χέρι και μία άλλη από κοντά, στο μέτωπο, χαριστική βολή ενώ οι στρατιώτες βάζουν φωτιά στο δημαρχείο.
Ο Εσκουδέρο θα αναστηθεί και θα συνεχίσει να κερδίζει τις εκλογές. Ακρωτηριασμένος και σχεδόν μουγκός, θα κάνει σε αναπηρική καρέκλα τη θριαμβευτική του εκστρατεία ως βουλευτής, υπαγορεύοντας τους λόγους του σε ένα αγόρι που ερμηνεύει τα μουρμουρητά του και τα επαναλαμβάνει μεγαλόφωνα από την εξέδρα.
Οι παντοκράτορες του Ακαπούλκο αποφασίζουν να πληρώσουν τριάντα χιλιάδες πέσος τη στρατιωτική περιπολία για να πυροβολήσει σωστά αυτή τη φορά. Στα λογιστικά βιβλία των εταιριών καταγράφεται η έξοδος των χρημάτων, αλλά όχι και ο προορισμός τους.
Τελικά ο Χουάν Εσκουδέρο θα πέσει νεκρός για τα καλά και μια για πάντα.

Στο βιβλίο του Galeano, όπως και στην Ιστορία του λαού των ΗΠΑ του Χάουαρντ Ζιν, μπορείτε να διαβάσετε πολλές παρόμοιες ιστορίες και γεγονότα, που απλά επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Φαίνεται σε κάποιους τυχαίο το γεγονός του ελληνικού εμφυλίου σε μια περίοδο που η Αριστερά είχε την πρωτοκαθεδρία και την προτίμηση του ελληνικού λαού; Αλλά αλλιώς είχαν αποφασίσει οι «παντοκράτορες» της εποχής και έτσι θα έπρεπε να συμβεί. Σήμερα, οι εργαζόμενοι γίνονται δούλοι με μισθούς πείνας, τα λιμάνια ξεπουλήθηκαν στους Κινέζους, τα αεροδρόμια στους Γερμανούς, το έδαφος θέλουν να το δώσουμε σε Άραβες, το νερό και τον ήλιο σε όποιον επιχειρηματία προλάβει και σε λίγο θα πληρώνουμε για να αναπνεύσουμε.

Την ίδια στιγμή, προβάλλεται ως τρομερό και μόνο το ενδεχόμενο να μην βγει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση, όταν στο Βέλγιο για ενάμισι χρόνο δεν υπήρχε κυβερνητική συνεργασία, όταν ακόμα και στην Ολλανδία κατέρρευσε ο κυβερνητικός συνασπισμός, όταν η τελευταία έγνοια του έλληνα πολίτη είναι αν θα βγει πρωθυπουργός ο άσχετος Σαμαράς ή ο αυταρχικός Βενιζέλος.

Τα κόμματα έχουν στα χέρια τους όλο αυτό το διάστημα τις δημοσκοπήσεις που κάνουν για λογαριασμό τους οι εταιρίες και δεν δημοσιεύονται καθώς απαγορεύεται από τον νόμο. Σύμφωνα με αυτές πράττουν και δεν είναι καθόλου τυχαίος ο πανικός τους καθώς όπως διαρρέει τα ποσοστά των ΠΑΣΟΚ-ΝΔ δεν αρκούν για το σχηματισμό της προσυμφωνημένη κυβέρνησης συνεργασίας*. Αυτό δεν μπορεί να αφήσει τους τοπικούς αφέντες και την οικονομική ελίτ να ηρεμήσει και μόλις τελειώσουν οι τηλεοπτικές εφεδρείες και οι απειλές της ακυβερνησίας δεν θα πιάνουν τόπο θα πρέπει να εξασφαλιστεί πως η Αριστερά δεν θα κυβερνήσει.

Σε αυτό το σημείο φωτίζεται και ο ρόλος της εμφάνισης της Χρυσής Αυγής η οποία εδώ και χρόνια έχει σιγονταριστεί από τα δυο μεγάλα κόμματα, παρ’ όλες τις καταγγελίες που γίνονται από αναρχικούς, αριστερούς και ανθρωπιστικούς φορείς. Με δεδομένη την εγκληματική της δράση -γιατί δεν είναι Σύνδεσμος όπως αυτοαποκαλείται αλλά εγκληματική οργάνωση- θα έπρεπε να έχει εδώ και καιρό τεθεί εκτός νόμου και αρκετοί από τους μπράβους-μέλη της να βρίσκονται στη φυλακή. Όμως την ίδια ώρα που το κράτος-φασίστας καταδικάζει σε εξοντωτικές ποινές αναρχικούς πολιτικούς κρατούμενους, χρησιμοποιεί για την εξόντωση της 17Ν μέχρι και ψυχοφάρμακα και προσπαθεί να εξομοιώσει τον κομμουνισμό και την Αριστερά με τον ναζισμό, οι χρυσαυγίτες όχι μόνο δρουν ανενόχλητοι, αλλά στελεχώνονται και προστατεύονται από αστυνομικούς (μέχρι και ο Παπουτσής έχει παραδεχθεί δημοσίως διασυνδέσεις της Χ.Α. με την ΕΛΑΣ και τα ΜΑΤ).

Στην Πάτρα πριν λίγα χρόνια είχε γίνει ολόκληρο πογκρόμ εναντίον αριστερών και αναρχικών με τους αστυνομικούς και τους χρυσαυγίτες σε ρόλο κυνηγού. Για ώρες απειλούσαν, χτυπούσαν πόρτες σπιτιών και οι μεν έκαναν προσαγωγές, οι δε χτυπούσαν στο ψαχνό. Οι μαχαιροβγάλτες κυκλοφορούν ελεύθεροι και οι αγωνιστές του Συντάγματος βρίσκονται προφυλακισμένοι ή προσάγονται δι’ ασήμαντον αφορμή. Στο καθεστωτικό Έθνος υπάρχει ολόκληρο ρεπορτάζ με πρώην χρυσαυγίτη που λέει τα παρακάτω:

«Ως ταμίας της »Χρυσής Αυγής», είχα τη δυνατότητα να γνωρίζω ότι στο ταμείο δεν είχαμε ποτέ περισσότερα από 300-400 ευρώ. Με τα χρήματα αυτά δεν συντηρείται οργάνωση. Ποιος την ενίσχυε, δεν μπορώ να πω με σιγουριά. Ξέρω όμως ότι το προεκλογικό μας υλικό για τις ευρωεκλογές είχε έρθει με δελτίο αποστολής από τα γραφεία μεγάλου κόμματος…» και «Απ’ ό,τι εμμέσως μας έδωσε να καταλάβουμε ο ίδιος ο διαβόητος »αρχηγός» της Χρυσής Αυγής, »αρπαχτές» γινόντουσαν από όλους τους κομματικούς χώρους καταπώς συνέφερε τα δύο μεγάλα κόμματα». Όπως λέει, ήταν μάρτυρας όταν ο ίδιος ο «αρχηγός» τον είχε στείλει με άλλους να συνοδεύσουν σε εκδήλωση της ΟΝΝΕΔ πολιτικό πρόσωπο που τον είχε καλέσει βουλευτής της ΝΔ.

Η διασύνδεση των κομμάτων εξουσίας και η απροκάλυπτη ενεργοποίηση και δράση της Χ.Α. σε αυτό το χρονικό σημείο έρχεται να επιβεβαιώσει πως το καθεστώς, οι έχοντες το χρήμα και οι ξένοι συνέταιροί τους, είναι έτοιμοι να πετάξουν το μπαλάκι και το τέρας στους δρόμους ώστε να προκαλέσουν χάος και αναταραχή (ίσως και εμφύλιο) στην περίπτωση που η Αριστερά καταφέρει να συγκεντρώσει κυβερνητική πλειοψηφία. Ακόμα και ο εκλογικός νόμος-ντροπή ίσως δεν είναι αρκετός για να σώσει το δικομματισμό από τη συντριβή κι αν ένα από τα ετοιμοπόλεμα δεκανίκια του συστήματος (ΛΑΟΣ-ΔΗΜΑΡ) δεν επαρκούν για να υπάρχει και ηθική νομιμοποίηση (άνω του 50% στο σύνολο των ψήφων) μιας συγκυβέρνησης, τότε είναι πολύ πιθανό να επιλεγεί η καταστροφή της ελληνικής κοινωνίας, ώστε οι αυτόκλητοι σωτήρες να ξαναπάρουν τα ηνία.

Με τη βοήθεια του MEGA και του Σκάι, κανείς δεν αμφιβάλλει πως με μια εβδομάδα ταραχών, θα ζητηθεί και πάλι κυβέρνηση εθνικής ενότητας ή και στρατιωτική επέμβαση για «να αποφύγουμε τα χειρότερα», να «σώσουμε τη χώρα από την ακυβερνησία και το χάος» και εν τέλει να επιστρέψουμε σαν απολωλότα πρόβατα στο μαντρί.  Άλλωστε τα παπαγαλάκια της εξουσίας εδώ και καιρό προλειαίνουν το έδαφος. Ο Μανδραβέλης ουκ ολίγες φορές αναφέρθηκε στον κίνδυνο τέτοιων συμπεριφορών, ο Χωμενίδης -αν δεν κάνω λάθος- είχε πει στο twitter στο περίπου «μήπως πρέπει να κάνουμε κι εμείς η σιωπηρή πλειοψηφία μια αντισυγκέντρωση στο Σύνταγμα;», οι «φιλελεύθεροι» ζητούν τον περιορισμό των απεργιών και των συγκεντρώσεων και έρχεται η ώρα να αναρωτηθείς για πόσο μαλάκες μας περνάνε;

Είναι δυνατόν όταν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγαίνουν μέχρι και τον περασμένο Φλεβάρη στους δρόμους να διαμαρτυρηθούν σύσσωμοι, να πιστεύει κανείς ότι θα μαζέψει μια αντισυγκέντρωση πάνω από 10.000 βολεμένους και πληρωμένους; Είναι δυνατόν να μιλούν για κίνδυνο από τις διαμαρτυρίες ενός τεράστιου τμήματος των εργαζομένων (στις μεγάλες απεργίες ξεπέρασαν τις 400.000 σε μία μέρα) και να το παίζουν χαλαροί για τις επιθέσεις των χρυσαυγιτών και των μπάτσων σε ό,τι κινείται; Είναι δυνατόν να μας κουνάν το δάχτυλο οι καναπεδάκηδες που η πλειοψηφία τους τρέφεται από το Δημόσιο (ή από συναλλαγές με το Δημόσιο) για επιχειρηματικότητα και πλήγματα στον τουρισμό; Είναι δυνατόν μετά από όσα έχει σημάνει το Σύνταγμα για τον λαό τον τελευταίο χρόνο, να θέλει το ΠΑΣΟΚ να κάνει ανοιχτή προεκλογική συγκέντρωση εκεί;

Και όμως, η εξουσία είναι γλυκιά, οι βολεμένοι είναι αρκετοί παρόλο που πολλοί ξεβολεύτηκαν, οι πολυεθνικές δεν θέλουν να χάσουν τα κεκτημένα, οι δανειστές θέλουν να μας έχουν του χεριού τους και οι ντόπιοι συνεργάτες τους δεν δίνουν δεκάρα παρά μόνο για τα κέρδη. Αν δεν αποδείξουμε στην κάλπη πως δεν έχουν την παραμικρή στήριξη του ελληνικού λαού, μια αναταραχή –ακόμα και με νεκρούς– δεν θα τους είναι δύσκολη. Γι’ αυτό μην επιλέξετε την αποχή. Με την αποχή μπήκε η Χ.Α. στο Δήμο Αθήνας, με την αποχή πλησιάζουν τα δυο μεγάλα κόμματα την αυτοδυναμία.

Σκεφτείτε, ψηφίστε με συνείδηση, ψηφίστε Αριστερά και η ψήφος σας δεν θα πάει χαμένη. Ό,τι κι αν λένε τώρα τα κομμάτια της αν δεν ενωθεί μετά τις εκλογές που τα ποσοστά της θα φτάνουν σε ιστορικά υψηλά ξέρουν ότι θα μπουν στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Και δεν νομίζω να το ξανακάνουν.

Ό,τι και να γίνει στις εκλογές πάντως, τη ζωή μας οφείλουμε να τη διεκδικούμε καθημερινά στους δρόμους ελπίζοντας πως κάποτε δεν θα υπάρχουν μπάτσοι, εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και καταπίεση.

* Στο άκουσμα και μόνο ενδεχόμενης αποδοχής από τον ΣΥΡΙΖΑ της στήριξης μιας Αριστερής κυβέρνησης από το κόμμα του Καμμένου, έπεσαν τα παπαγαλάκια τους μέσα από τα κανάλια και τις εφημερίδες να ειρωνευτούν, να διαβάλλουν και να διαστρεβλώσουν την ίδια την είδηση. Έναν πολιτικό με ακροδεξιά ερείσματα όπως ο Καμμένος δεν θα τον ήθελε κανείς σοβαρός άνθρωπος σε καμία κυβέρνηση, αλλά ο ζήλος των ΜΜΕ για την αποδόμηση ενδεχόμενης «στήριξης ή ανοχής» μόνο τυχαίος δεν είναι. Είναι επίσης κατανοητό τα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς να βγάζουν φλύκταινες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπως κατανοητό είναι να καταγγέλουν και τον ύπουλο πόλεμο της «χαμένης ψήφου» που δέχονται από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ αλλά ας μην ξεχνούν τον πραγματικό κίνδυνο . Το καθεστώς δεν θέλει σε καμία περίπτωση η Αριστερά να πρωταγωνιστεί σε έναν νέο κυβερνητικό σχήμα και αν ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ κατάφερναν να συνεργαστούν, τότε σίγουρα η πρώτη τους προτεραιότητα θα ήταν στο κυβερνητικό σχήμα να συμπεριληφθούν και μικρότερα αριστερά κόμματα. Τουλάχιστον η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, παρόλο τον αποκλεισμό της από τις δημοσκοπήσεις, έχει τις δυνατότητες να μπει στη βουλή.